Παλαμάς Θεσσαλία: Κουρτίκι: «Τα τραγούδια του χωριού μας»

Παρουσίαση του CD με 29 τραγούδια από τις γυναίκες της Μεταμόρφωσης, καθώς και των καινούργιων γυναικείων φορεσιών του Πολιτιστικού Συλλόγου

Στα πλαίσια των εκδηλώσεων του Πολιτιστικού και Μορφωτικού Συλλόγου Μεταμόρφωσης, που γίνονται με τη στήριξη του Δήμου Παλαμά - ΔΟΠΑΠΑΠ, παρουσιάστηκε το βράδυ του Σαββάτου το cd με τοπικά παραδοσιακά τραγούδια από τη Μεταμόρφωση (Κουρτίκι) τα οποία τραγουδούν γυναίκες από το χωριό.

Την παρουσίαση έκανε ο πρόεδρος της Αμφικτιονίας Θεσσαλών Καραγκούνηδων Απόστολος Φιρφιρής, ο οποίος τόνισε ότι με αυτή την έκδοση, «μπήκε η σφραγίδα στην ταυτότητα του χωριού». Μια σημαντική καταγραφή, λοιπόν, που δίνει την πολιτιστική ταυτότητα του χωριού και αποτελεί παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.

Παράλληλα, έγινε η παρουσίαση των νέων γυναικείων φορεσιών του συλλόγου, που αποτελούν γνήσια αντίγραφα της τοπικής ενδυμασίας του χωριού, που ανήκει στις νεότερες καραγκούνικες φορεσιές της περιοχής Παλαμά.

Το cd έχει τίτλο «Τα τραγούδια του χωριού μας» και περιλαμβάνει τραγούδια από το αποκριάτικο και πασχαλιάτικο σεργιάνι, τραγούδια του Λαζάρου, του θερισμού, του γάμου και άλλα γνωστά χορευτικά τραγούδια.

Η έρευνα - καταγραφή των τραγουδιών έγινε από την Ευανθία (Εύα) Τασιοπούλου και η ηχογράφηση - επεξεργασία ήχου από τον Τάσο Παπάγγελο. Αξίζει να αναφερθούν οι γυναίκες που τραγούδησαν στο cd αλλά και «ζωντανά» χορεύοντας στην εκδήλωση: Μαρία Κηρίκου, Παναγιώτα Νιάφα, Παναγιώτα Ντάντου, Ζωή Παπαϊωάννου, Ελισάβετ Τασιούλη, Γεωργία Τζιντζιροπούλου και Ζωή Τσουκαλά.

Το εξώφυλλο κοσμεί μια παλιά φωτογραφία, από σεργιάνι του 1954, στο Κουρτίκι (Μεταμόρφωση)!!

Ομιλία προέδρου Αμφικτιονίας

Στην παρουσίαση του cd, ο πρόεδρος της Αμφικτιονίας Θεσσαλών Καραγκούνηδων κ. Απόστολος Φιρφιρής, αναφέρθηκε αναλυτικά στα 29 τραγούδια που κατέγραψε ο Σύλλογος Μεταμόρφωσης, ενώ επικέντρωσε και στην αξία αυτής της προσπάθειας, τονίζοντας μεταξύ άλλων:

«Η καταγραφή στοιχείων του λαϊκού μας πολιτισμού και στην προκειμένη περίπτωση των τραγουδιών από διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις, αποτελεί σημαντικό στοιχείο για έναν φορέα όπως είναι ο Πολιτιστικός και Μορφωτικός Σύλλογος Μεταμόρφωσης. Είναι σημαντική πράξη πολιτισμού, διότι αποτυπώνει την ταυτότητα του χωριού, του πολιτισμού των Καραγκούνηδων, από τους μεγαλύτερους ελληνικούς πολιτισμούς και τον «πρώτο παραγωγικό πολιτισμό της Ευρώπης» (νεολιθικός πολιτισμός στη θεσσαλική πεδιάδα), όπως έχει χαρακτηριστεί από αρχαιολόγους και εθνολόγους ερευνητές.

Με την καταγραφή, αποτυπώνεται και το γλωσσικό μας ιδίωμα, γνωστό ως Αιολική διάλεκτος ή καλύτερα αιολο-δωρικό ιδίωμα. Η Αιολική διάλεκτος είναι βασική γλωσσική έκφραση της Ελληνικής γλώσσας, που διατήρησε στο πέρασμα των χιλιετιών πολλές λέξεις και βασικά χαρακτηριστικά της Αρχαίας Ελληνικής.

Και μην ξεχνάμε ότι η γλώσσα μας είναι ενιαία, η καθομιλούμενη, τα καραγκούνικα όπως θέλουν να την χαρακτηρίζουν διάφοροι λαογράφοι - ερευνητές, είναι η συνέχεια της Αρχαίας Ελληνικής, είναι η ίδια γλώσσα. Μπορεί για παράδειγμα να μην λέμε «άνεμος» αλλά «αέρας», αλλά λέμε «ανεμοζούρ’ι», άρα το «άνεμος» σ’ αυτή τη λέξη διατηρήθηκε σαν πρώτο συνθετικό…

Τα περισσότερα τραγούδια της ηχογράφησης είναι χορευτικά, κυρίως πασχαλιάτικα και αποκριάτικα, από τα ξακουστά Σεργιάνια μιας άλλης εποχής που, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, πολύ λίγο την προλάβαμε -μόλις στο τέλος της- και πλέον δεν υπάρχει. Άρα με την καταγραφή αποτυπώνετε μια άλλη εποχή και την αφήνετε παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές…

Πολλά από τα τραγούδια, σαν λόγια, το ποιητικό κείμενο δηλαδή, έχουν καταγραφεί και τα έχουμε σε ποιητικές συλλογές. Δεν γνωρίζαμε όμως ούτε τον ήχο (την ηχώ όπως έλεγαν οι καραγκούνες, την μελωδία όπως την ονομάζουν οι μουσικολόγοι), αλλά ούτε το άλλο βασικό που είναι η κίνηση, ο χορός. Αυτά είναι τα τρία βασικά στοιχεία για μια πλήρη, ολοκληρωμένη, καταγραφή ενός τραγουδιού - χορού.

Όπως μας πληροφορούν οι Βυζαντινοί συγγραφείς, τα τραγούδια και οι χοροί της Αρχαίας Ελλάδας καταργήθηκαν ως ειδωλολατρικά κατάλοιπα από την 6^η Οικουμενική Σύνοδο. Όμως, ο λαός της υπαίθρου χώρας μας διατήρησε την παράδοση, εντάσσοντας τα τραγούδια και τους χορούς των αρχαίων τελετών, στις νέες γιορτές, τις χριστιανικές. Έτσι, τα έκανε αποκριάτικα, πασχαλιάτικα, κ.λπ., με τον ίδιο ρυθμό και τον ίδιο χορό, την ίδια κίνηση, τα ίδια βήματα.

Για τα σεργιάνια, αξίζει να τονίσουμε ότι αυτός ο τρόπος χορού, τραγουδώντας χωρίς συνοδεία οργάνων, με απλά βήματα πολλές φορές περπατητά, είναι ο αρχαιότερος. Όπως μας πληροφορεί ο αρχαίος συγγραφέας Λουκιανός στο έργο του «Περί ορχήσεως», στην αγροτική λαϊκή λατρεία οι γυναίκες τραγουδούσαν και χόρευαν. Επειδή όπως κουράζονταν, επινόησαν και εισήγαγαν τα όργανα να συνοδεύουν το χορό, κι έτσι προέκυψε η λυρική ποίηση…».

Βίντεο - Φωτογραφίες